Tại phiên xét xử vụ Công ty Thiên Ưng khởi kiện Chi cục THADS TP.Kon Tum, TAND TP.Kon Tum (cũ) nhận định cả 2 bên đều có sai sót trong quá trình ký hợp đồng dịch vụ. HĐXX cũng viện dẫn nhiều quy định pháp luật khác và bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.
Bác toàn bộ đơn khởi kiện
Như đã thông tin trong bài viết trước, sau nhiều năm tìm cách giải quyết nhưng không có kết quả, Công ty Cổ phần Thương mại Dịch vụ Bảo vệ Thiên Ưng (Công ty Thiên Ưng) đã làm đơn khởi kiện đến TAND TP.Kon Tum (cũ), yêu cầu chấm dứt Hợp đồng năm 2022, buộc Chi cục Thi hành án Dân sự TP.Kon Tum (Chi cục THADS TP.Kon Tum, nay thuộc thẩm quyền của Phòng THADS Khu vực 7 – tỉnh Quảng Ngãi) thanh toán hơn 4,9 tỷ đồng phí dịch vụ (trong đó hơn 4,1 tỷ đồng tiền nợ gốc kèm lãi suất chậm thanh toán hơn 800 triệu đồng), tiền điện khoảng 13,5 triệu đồng.
Ngày 27/6 vừa qua, TAND TP.Kon Tum mở phiên tòa xét xử sơ thẩm. Theo bản án, Chi cục THADS TP.Kon Tum thừa nhận ký 4 hợp đồng và đã thanh toán gần 470 triệu đồng, số tiền còn lại đúng như số tiền Công ty Thiên Ưng đưa ra.
Tuy nhiên, Chi cục THADS THA TP.Kon Tum không chấp nhận yêu cầu chấm dứt Hợp đồng 2022 do chưa thực hiện xong thi hành án nên không có tiền phí trả cho công ty. Hai bên có thỏa thuận hiệu lực của Hợp đồng 2022 từ ngày 20/10/2022 đến khi Chi cục yêu cầu thanh lý, nhưng đến nay Chi cục chưa thực hiện việc này. Chi cục chỉ chấp nhận thanh toán hợp đồng các năm 2018, 2019, 2021 khi xử lý xong tài sản thi hành án và 2 bên chấm dứt Hợp đồng 2022.
Phía Chi cục THADS TP.Kon Tum cho rằng, các hợp đồng thỏa thuận trả tiền phí hàng tháng là không đúng quy định về chi trả phí cưỡng chế thi hành án; Công ty Thiên Ưng và Chi cục đều có lỗi do sơ suất khi thỏa thuận nội dung này vì tin tưởng vào bên thứ 3 (Ngân hàng An Bình) nhận hỗ trợ ứng trước phí, nhưng thực hiện một thời gian rồi ngừng, Chi cục không có tiền để trả phí. Do chưa phát sinh nghĩa vụ trả phí, Chi cục không chấp nhận khoản tiền lãi do chậm thanh toán và không chấp nhận trả tiền điện.
HĐXX cấp sơ thẩm viện dẫn các quy định của Luật Thi hành án Dân sự (Luật THADS) và cho rằng, Người phải thi hành án phải chịu phí và việc thanh toán được thực hiện khi kết thúc hợp đồng. Do đó, 2 bên ký hợp đồng năm 2022 để bảo vệ tài sản THADS và thanh toán phí khi kết thúc hợp đồng là đúng quy định. Đến nay hợp đồng chưa kết thúc, Chi cục không có văn bản đề nghị chấm dứt, do đó yêu cầu của công ty về việc chấm dứt hợp đồng và thanh toán phí không có cơ sở chấp nhận.
HĐXX nhận định, Người phải thi hành án phải chịu phí cho việc thuê, trông coi, bảo quản tài sản và việc thanh toán phí do đương sự nộp hoặc được khấu trừ vào tiền thu được, tiền bán đấu giá tài sản, sau khi xử lý tài sản hoặc thu được tiền. Chi cục (cơ quan nhà nước) không phải chịu phí.
Do đó, nội dung thỏa thuận thanh toán phí hàng tháng là trái quy định pháp luật và không thể thực hiện do không thể lấy tiền từ ngân sách nhà nước để thực hiện thay nghĩa vụ của người phải thi hành án.
Mặt khác, 4 hợp đồng được ký kết tiếp nhau đều nhằm thực hiện nội dung là bảo vệ một tài sản đang thi hành án. Khi 3 hợp đồng trước hết hạn, 2 bên đã ký tiếp Hợp đồng 2022 và mục đích bảo vệ tài sản chưa hoàn thành, chưa kết thúc. Do đó, chưa đến hạn thanh toán phí, chưa phát sinh lãi suất chậm thanh toán và không có cơ sở xem xét khoản tiền điện.
Từ những nhận định trên, TAND TP.Kon Tum đã bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của Công ty Thiên Ưng, đồng thời tuyên vô hiệu điều khoản thanh toán tiền phí dịch vụ hàng tháng của 3 Hợp đồng 2018, 2019, 2021.
Công ty bảo vệ có phải là Người phải thi hành án?
Theo Công ty Thiên Ưng, nhận định của tòa cấp sơ thẩm biến họ từ bên được thuê bảo vệ tài sản thành chủ thể trong việc thi hành án và tuyên bản án gây thiệt hại đến quyền lợi của doanh nghiệp. Công ty Thiên Ưng đã làm Đơn kháng cáo lên TAND tỉnh Quảng Ngãi và gửi Đơn cầu cứu đến các cơ quan có thẩm quyền Trung ương và tỉnh Quảng Ngãi.
Ngày 31/7, TAND tỉnh Quảng Ngãi đã có Thông báo thụ lý vụ án để xét xử phúc thẩm gửi VKSND tỉnh Quảng Ngãi. Theo kháng cáo, Công ty Thiên Ưng đề nghị TAND tỉnh Quảng Ngãi hủy bản án sơ thẩm của TAND TP.Kon Tum (cũ) và chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện.
Trong Đơn giải trình nội dung kháng cáo, Công ty Thiên Ưng cho biết, các hợp đồng năm 2018, 2019 và 2021 là hợp đồng dịch vụ theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015. Công ty Thiên Ưng là bên cung ứng dịch vụ đã thực hiện công việc của bên thuê dịch vụ (Chi cục THADS TP.Kon Tum) và phải được thanh toán tiền công tương ứng.
Công ty Thiên Ưng viện dẫn Điều 1 Luật THADS 2008 (sửa đổi bổ sung năm 2014) quy định đối tượng của Luật THADS bao gồm các chủ thể: người được thi hành án, người phải thi hành án, cơ quan thi hành án, chấp hành viên và các tổ chức, cá nhân liên quan trong phạm vi thi hành bản án. Không có điều khoản nào trong Luật THADS điều chỉnh mối quan hệ dân sự giữa cơ quan THADS với đơn vị dịch vụ thuê bên ngoài.
Công ty Thiên Ưng cho rằng, Tòa sơ thẩm căn cứ các điều khoản trong Luật THADS và “đánh đồng” Hợp đồng dịch vụ bảo vệ với nghĩa vụ chịu chi phí thi hành án, qua đó phủ nhận nghĩa vụ trả tiền của Chi cục THADS TP.Kon Tum và tuyên vô hiệu một phần hợp đồng là không đúng.
Ngoài ra, Công ty Thiên Ưng cho biết, sau khi ký hợp đồng, họ đã thực hiện bảo vệ tài sản đúng theo quy định. Tiền công lao động đã phát sinh được xác định hàng tháng dựa trên số lượng người, số giờ làm việc và đơn giá trong hợp đồng. Chi cục THADS TP.Kon Tum đã ký hợp đồng và đã sử dụng dịch vụ thì phải thực hiện nghĩa vụ thanh toán.
Công ty Thiên Ưng cũng không đồng tình với phán quyết của tòa sơ thẩm tuyên vô hiệu điều khoản thanh toán tiền phí dịch vụ hàng tháng của Hợp đồng 2018, 2019 và 2021. Trong 3 hợp đồng này đều có quy định cụ thể thời gian thanh toán là hàng tháng. Trong 3 hợp đồng không có điều khoản hoặc giải thích điều kiện về chi phí dịch vụ được thanh toán sau khi xử lý xong tài sản.
“Nếu có điều khoản về việc xử lý tài sản mới trả phí, thì không doanh nghiệp nào dám nhận cung cấp dịch vụ trong lĩnh vực thi hành án, bởi tiềm ẩn nhiều rủi ro như: Không xác định thời gian được thanh toán, doanh nghiệp phải ứng trước tiền lương, duy trì bảo vệ nhưng không có quyền yêu cầu thanh toán.
Nguy cơ lớn nhất là nếu nếu thi hành án không thành công thì mọi nghĩa vụ thanh toán bị phủ nhận, doanh nghiệp khó đòi được tiền, coi như mất trắng phí dịch vụ bảo vệ. Tương tự, tài sản thi hành án có giá trị thấp hơn tiền phí dịch vụ thì khoản tiền chênh lệch đó được giải quyết thế nào”, Công ty Thiên Ưng lo lắng.
Doanh nghiệp cho rằng, việc sử dụng hay tạm ứng ngân sách nhà nước hoặc sử dụng nguồn tiền khác để thanh toán phí dịch vụ là công việc nội bộ của Chi cục THADS TP.Kon Tum, các hợp đồng đã ký không có điều khoản về nguồn tiền để thực hiện nghĩa vụ thanh toán. Chi cục THADS TP.Kon Tum là chủ thể trong hợp đồng đã ký với doanh nghiệp thì phải thực hiện đúng nghĩa vụ thanh toán, và phải chịu phạt lãi suất chậm thanh toán tương ứng.
Về Hợp đồng năm 2022, Công ty Thiên Ưng cho biết tại thời điểm sắp kết thúc hợp đồng năm 2021, Chi cục là bên chủ động đề nghị doanh nghiệp tiếp tục bảo vệ với lý do việc đấu giá tài sản sớm hoàn tất do đã tìm được người mua. Với tinh thần hợp tác, hỗ trợ cơ quan nhà nước và với sự tin tưởng vào cơ quan Chi cục THADS, Công ty Thiên Ưng đã chấp nhận một số điều khoản do Chi cục đề xuất khác với 3 hợp đồng trước như: Chi xuất hóa đơn sau khi kết thúc hợp đồng, thời điểm kết thúc hợp đồng sẽ do Chi cục quyết định thông qua văn bản thanh lý.
Tuy nhiên, sau khi ký kết, hợp đồng này đã kéo dài suốt nhiều năm, dù Công ty Thiên Ưng đã nhiều lần đề nghị chấm dứt, nhưng phía Chi cục THADS TP.Kon Tum không phản hồi, không ban hành thông báo thanh lý hay có văn bản giải thích lý do kéo dài thời gian.
